Miyantzın Anabad (Münzevinin Çölü) Gabudgoğ Yarımadası’nın [Akkül Dağı] doğu ucunda, Mokhrapert [Göründü] köyünün kuzeybatısında, yaklaşık 2000 metre yükseklikte, Van Gölü’nün güney kıyısına açılan dar bir vadinin yamaçlarında, 38° 22’ Kuzey enlemi, 42° 54’ Doğu boylamında yer alır. Kutsal Haç’tan bir parçanın bulunduğu bu bölgenin, daha 15. yüzyılın ortalarında Surp Nışan adıyla anılmaya başlamış olduğu kesindir. Üstünde kızıl bir taşın bulunduğu Garmir Agın (kırmızı cevher; kısaltılmış hali ‘Garmrag’) rölik sandığında muhafaza edilen bu parça, manastıra adını vermiştir. Daha önce Arkelan Manastırı’nın (bkz. no. 5) üzerinde hak iddia ettiği bu rölik (Garmir Agın Surp Nışan), 1461 tarihli bir metne göre Goğuts (Yamaçlar) adlı bir manastırda, 1644 tarihli bir metne göre ise Anen Anabad adlı inziva yerindeydi; dolayısıyla, Miyantzın Anabad, Anen Anabad’la özdeşleştirilmiştir. Rölik sonraları Pağeş’te [Bitlis] bulunmuş, bugün yıkıntı halinde olan Garmrag(n) Surp Asdvadzadzin Kilisesi’ne adını vermiştir. Aynı ad, barındırdığı kiliselerden biri Meryem Ana’ya adanmış olan Miyantzın Anabad için de kullanılmştır.
Vue générale, 2016 (Coll. privée).
Rivayete göre, bu manastır, inziva dönemlerini burada geçirdiği düşünülen Vasburagan Kralı Gagik’in zamanında (908-943) kurulmuştur. Manastırda, birleştirilmiş iki kilise bulunmaktadır; bunlardan daha küçük olanı, mimari özellikleri itibariyle, Gagik’ten de önce inşa edilmiş olabilir. Daha sonra inşa edilmiş olan diğer kilisede, Başrahip Tateos tarafından yapılmış ve günümüzde bir pencerenin üst tarafında, duvarın içine yerleştirilmiş durumda olan, 1306 tarihli bir khaçkar vardır. Diğer khaçkarlar 1347, 1371, 1476 ve 1479 tarihlidir. Mezarı bu bölgede bulunan, görme yetisini mucizevi bir şekilde yeniden kazanmış, aziz mertebesindeki münzevi Sahag’ın adı sıklıkla Miyantzın Anabad'la birlikte anılır. Batı tarafında, Kantzag [Altınsaç] köyünün yanında, bu azizin dua yeri olan noktada bir keşişhane ya da manastır inşa edilmiş, bu yapı 1608 yılında genişletilmiştir; 16. ve 17 yüzyıllarda, manastır bünyesinde küçük bir skriptoryum da bulunur. Garmir Agın Manastırı 1895’te yağmalanmıştır.
Miyantzın Anabad ya da Garmir Agın Manastırı, tek sahınlı, sivri beşiktonozlu, üstü kemerli yan nişleri ve nal şeklinde bir apsisi olan, 8,5 × 5,3 metre ölçülerindeki eski kilise (A); ilk kilisenin güney duvarına bitişik ve onunla bağlantılı olarak inşa edilmiş, tek sahınlı, kubbeli, kubbe kasnağına ve kemerli nişlere sahip, 12,9 × 7,8 metre ölçülerinde bir yapı olan, büyük ihtimalle 13. ve 14. yüzyıllarda tadilattan geçirilen ve 1872 yılında ise restore edilen Surp Asdvadzadzin Kilisesi (B) ile, batı tarafında hücrelerin yer aldığı çevre duvarlarından oluşur.
Plan (Thierry, 1989, 296)
Birinci Dünya Savaşı’nın ardından gaspedilen ve metruk kalan Garmrag Vank, 1970’li yıllarda ağıl olarak kullanılıyordu. Manastırı çevreleyen duvarlar çökmüştü ancak kiliseler nispeten iyi durumdaydı. Manastır kompleksinin durumu, o dönemden günümüze, ciddi oranda kötüye gitmiştir. Surp Sahag Manastırı ise yerle bir edilmiştir.
Épriguian, 1903-1905, II [1905], 333-334. Oskian, 1940-1947, I, 184-187. Thierry, 1989, 294-298.